
မြန်မာနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ကလေးများ၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေ
မြန်မာနိုင်ငံသည် ကာလရှည်ကြာ နိုင်ငံရေးနှင့် လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုများ သိသိသာသာ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။
2021 ခုနှစ်တွင် အာဏာသိမ်းမှုသည် တိုင်းပြည် မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေပြီး အကြမ်းဖက်မှုများ တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသားဒေသများတွင် စစ်တပ်၏တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ကလေးထောင်ပေါင်းများစွာ အိုးအိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ စာသင်ကျောင်းအများအပြား ဖျက်ဆီးခံရသည် သို့မဟုတ် ပိတ်ထားရပြီး၊ အထူးသဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာဒေသများတွင် အရည်အသွေးမီသောပညာရေးရရှိရန် အတားအဆီးများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ အကြမ်းဖက်မှု သို့မဟုတ် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှုများကြောင့် ကလေးအများအပြားသည် ၎င်းတို့၏မိသားစုနှင့် ခွဲခွာခဲ့ရပြီး ၎င်းတို့သည် လူကုန်ကူးမှု၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်မှုနှင့် အလွဲသုံးစားပြုမှုစသည်ဖြင့် ထိခိုက်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်နေရသော ကလေးများသည် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများကြောင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ အစားအသောက်နှင့် အမိုးအကာများရရှိရေးတွင် ပြင်းထန်သောအတားအဆီးများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။
မြန်မာ့လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသော ကလေးငယ်များ
အထူးသဖြင့် 2021 ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ကလေးငယ်များ အသေအပျောက် အများအပြားရှိခဲ့သည်။ မြန်မာ့တပ်မတော်သည် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် ဒီမိုကရေစီရေး တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များကို စစ်ဆင်ရေးများတွင် လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများကို ပိုမိုအသုံးပြုလာခဲ့ပြီး ကလေးငယ်များ အပါအဝင် အရပ်သားများ သိသိသာသာ ထိခိုက်သေဆုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ စစ်ကိုင်း၊ ကချင်၊ ကရင်နှင့် ချင်း စသည့် ဒေသများသည် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုနှင့် ကလေးသူငယ်များ ထိခိုက်မှု အများဆုံး ဒေသများ ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်သည် စာသင်ကျောင်းနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာများကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး မိသားစုအများအပြား အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရကာ အသေအပျောက်များခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ တိုက်ခိုက်မှုများသည် အသက်ဆုံးရှုံးရုံသာမကဘဲ ကျန်ရစ်သူများ အထူးသဖြင့် ကလေးများအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ ရရှိစေခဲ့သည်။
ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများနှင့် ဒုက္ခသည်များ လာရောက်ရန် ကြာမြင့်သော နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ 2024 ခုနှစ်တွင် Rights Beyond Border သည် အသစ်ရောက်ရှိလာသော ကလေးများအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှေးဦးသူနာပြုနည်း အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို Migrant Learning Center ငါးခုတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ DAS အကဲဖြတ်မှုကို အသုံးပြု၍ ကလေး 528 ဦးအား ၎င်းတို့၏ စိတ်ကျရောဂါ၊ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် စိတ်ဖိစီးမှု အဆင့်များကို အကဲဖြတ်ခဲ့သည်။ ယင်းတို့အနက် ကလေး 196 ဦးသည် ပြင်းထန်ပြီး အလွန်ပြင်းထန်သော စိုးရိမ်ပူပန်မှုအဆင့်များရှိသည်။ မြင့်မားသောအန္တရာယ်စိုးရိမ်ပူပန်မှုဖြစ်စေသော အဓိကအကြောင်းရင်းများမှာ နေရာအသစ်သိုရွှေ့ပြောင်းလာသည့်အပေါ် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် အခက်အခဲများ၊ ကျား၊မနှင့် လူမျိုးခွဲခြားမှုများ၊ အိမ်လွမ်းခြင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံပဋိပက္ခစသည်တို့မှ ရရှိခဲ့သောစိတ်ဒဏ်ရာများ ပါဝင်သည်။ Rbb သည် ယခုအခါ ကလေးများအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စောင့်ရှောက်မှုပေးရန် ချင်းမိုင်တက္ကသိုလ်နှင့် MOUထိုးရန် လုပ်ဆောင်လျှက်ရှိပါသည်။ ထိုသဘောတူညီချက်များထဲတွင် ကလေးများအတွက် အွန်လိုင်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးမှုသင်တန်းနှင့် စခန်းသွင်းခြင်း၊ ဆရာများနှင့် ပြုစုစောင့်ရှောက်သူများအတွက် စွမ်းရည်မြှင့်တင်ခြင်းဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုများ သင်တန်းများလည်းပါဝင်ပါသည်။